over FODEO

Onderzoeksactiviteiten Technische uitwerking Wetgeving Businesscase

Aanleiding
Bij toepassen van PV-panelen op woningen is er meestal een over- en onderperformance t.o.v. de eigen vraag naar elektriciteit. Desondanks wordt de onderlinge energiehandel tussen woningen in een gebied nog niet toegepast en gefaciliteerd vanuit de elektriciteitswet. Ook het toepassen van energieopslagsystemen zoals batterijen en waterstofsystemen kunnen profiteren van deze onderlinge uitwisseling om het zelfgebruik te optimaliseren. Voor deze optimalisatie is allereerst draagvlak bij woningeigenaren nodig.

FODEO baseert zich op een gebiedsbenadering en de lokale kracht van de bewoners in het gebied. Wij gebruiken daarbij een “honingraatmodel”. Dit is een organisch- en eenvoudig schaalbaar groeimodel dat stapsgewijs is uit te breiden door middel van optimale afstemming van vraag, aanbod en opslag van energie. Zo kan een belangrijke bijdrage geleverd worden aan zowel het vergroten van de energie-autonomie van de bewoners en als het reduceren van piekbelasting op het lokale energienet.

FODEO wil in de duurzaam op te zetten nieuwbouwwijk Oosterwold te Almere onderzoeken hoe we binnen een beperkt gebied de over- en onderproductie van de maximaal lokaal duurzaam opgewekte energie van PV-panelen kunnen optimaliseren. We kijken in FODEO zowel naar de optimalisatie van opwekking alsook naar het gebruik van lokaal opgewekte zonne-energie op basis van een nieuw lokaal verhandelingsmechanisme voor energie.

Onderzoeksactiviteiten
Binnen het FODEO-project vallen op hoofdlijnen de volgende activiteiten:
Onderzoek naar de optimale lokale wijze en schaalgrootte van organisatie voor draagvlak en besluitvorming (honingraat) en activeren van bewoners om te participeren.
(Door)ontwikkelen en demonstreren van de mogelijkheden van optimaliseren van gebruik door een Lokaal Energie Community Systeem (LECS) en van seizoensopslag van lokaal opgewekte energie
Mobiliseren van vraag en aanbod op de lokale duurzame energiemarkt en mbv het USEF raamwerk marktmodel voor verhandeling van energie opstellen.
Opstellen van business- en marktmodellen voor het lokaal- en regionaal verhandelen van tekorten en overschotten van lokaal opgewekte energie
Ontwikkelen van één of meer juridische modellen hiervoor als aanbeveling voor de inpassing van de EU bepalingen ter ondersteuning van lokale energy communities in de Nederlandse wetgeving – met name de Elektriciteitswet en de wet belastingen op milieugrondslag.
Praktijk pilot in drie clusters van 7-10 woningen van de hard- en software voor optimalisatie van energiegebruik per woning en aantonen van de haalbaarheid van het marktmodel en businesscase.

Technische uitwerking
De elektriciteitsbehoefte per huishouden zal verder toenemen doordat we steeds meer apparaten gaan gebruiken, voor onze warmtevoorziening steeds vaker overstappen op (elektrische) warmtepompen en in steeds grotere mate gebruik maken van elektrische fietsen, scooters en auto’s. Door het beter afstemmen en spreiden van elektriciteitsgebruik op gebiedsniveau ontstaat er minder belasting op het net. Dat vraagt in toenemende mate om beheersing van het gebruik van warmtepompen, elektrische apparaten en opslag. Dit kan echter ook een effect op de prijs hebben. We verwachten dat het gebruik van Smart Energy Management systemen en energieopslag de energiemarkt zal veranderen en zal leiden tot een herinrichting van de energiemarkten.

De technische mogelijkheden voor kort- en langdurige (seizoens-) opslag door middel van nieuwe batterijtypen en waterstof zijn een essentieel onderdeel van het project. Hierbij werken we uit hoe de verliezen van energie die voorkomen bij de energieopslag (productie van waterstof en omgekeerd, met toepassing van brandstofcellen, weer omzetting naar elektriciteit), kunnen worden gecompenseerd door het opvangen en benutten van de restwarmte die daarbij ontstaat. Deze restwarmte kan lokaal benut worden voor verwarmen en warmtapwater. De opgeslagen energie kan ook worden verhandeld wat bijdraagt aan de financiële haalbaarheid van dit systeem.

Wetgeving
Wetgeving is belangrijk voor het garanderen van randvoorwaarden en een level playing field voor een goed verhandelingsmechanisme. Daarom onderzoeken wij in FODEO wat de belemmeringen zijn en doen wij aanbevelingen voor de wetgever. Daarbij kijken wij nadrukkelijk naar de bepalingen ter stimulering van lokale energy communities in de recentelijk aangenomen EU-wetgeving en de wijze waarop deze in de Nederlandse wetgeving opgenomen zouden moeten of kunnen worden. Op basis van de eigen ervaringen kunnen wij daarbij aangeven welke aanpassingen in de Nederlandse wetgeving wenselijk zijn om lokale energy communities en de door de EU vooropgestelde ‘empowerment van de consument zo goed mogelijk te faciliteren.

Businesscase